Herder messen

Toen we op zoek gingen naar goede keukenmessen voor onze winkel, bleek het vinden van een duurzaam merk niet zo eenvoudig. De meeste merken zijn er weinig mee bezig. Uiteindelijk kwamen we uit bij het Duitse bedrijf Robert Herder, omdat zij niet alleen ontzettend goede messen maken, maar traditionele technieken combineren met een scherp oog voor het zo veel mogelijk verduurzamen van hun productieproces.

Het bedrijf Robert Herder bestaat al sinds 1872 en is gevestigd in Solingen, het walhalla van de messenindustrie. Het bedrijf is nog steeds in handen van de familie en wordt tegenwoordig gerund door een achterkleindochter. De messen, zowel blad als heft, worden volledig met de hand gemaakt. Omdat deze traditionele technieken veelal uit de messenindustrie zijn verdwenen, worden in eigen bedrijf jonge ambachtslieden opgeleid.

De messen van Herder onderscheiden zich door de zogeheten ‘Dunnschliff’ – een techniek die zelfs in Solingen nauwelijks meer wordt toegepast, maar die zorgt voor een uiterst scherp snijvlak dat verder doorloopt in het lemmet dan gebruikelijk. De meeste huidige messen zijn dikker geslepen, wat weliswaar zorgt dat ze bij onzorgvuldig gebruik minder snel breken, maar wat ook ten koste gaat van de snij-eigenschappen.

De messen zijn vlijmscherp, vrij licht van gewicht en hebben ergonomisch gevormde heften en een goede balans in de hand. Hierdoor werken ze uiterst prettig.

 Carbon en rvs

Herder maakt zowel messen van carbon als roestvrijstaal. Deze hebben allebei specifieke eigenschappen. Carbon is heel hard en kan makkelijker dun en vlijmscherp geslepen worden. De snijrand blijft ook lang scherp. Het staal ontwikkelt een patina wanneer het in contact komt met (zure) vloeistoffen. Dit kan geen kwaad en beschermt het mes tegen roest, iets waar carbon gevoelig voor is. Carbon messen hebben daarom wel regelmatig onderhoud nodig, en je moet ze in elk geval handmatig afwassen en goed droog houden.

Rvs bevat chroom waardoor de messen goed bestand zijn tegen roest. Het staal is minder hard dan carbon, kan dus ook minder dun geslepen worden, blijft minder lang vlijmscherp en is lastiger te slijpen wanneer het bot is geworden. Rvs messen zijn goedkoper en makkelijk in onderhoud.

 Duurzaamheid

Uiteraard komt er bij de productie van messen afval vrij. Herder probeert hier zo zorgvuldig mogelijk mee om te gaan. De meeste van hun restmaterialen worden hergebruikt. Flinters staal gaan terug naar de staalfabriek en resthout gaat naar papier- en spaanplaat fabricage.

In de slijperij wordt gewerkt met een gesloten watersysteem met nitraat vrije koelmiddelen, waardoor het water in het productieproces kan worden hergebruikt. Het meest fijne slijpsel van het staal en de slijpstenen wordt opgevangen door een zeef, gefilterd en verwerkt in een pasta die weer terug gaat naar de staalfabriek.

Het hout is afkomstig uit duurzaam beheerde bossen uit Duitsland en overig Europa. Herder beschikt voor het beukenhout sinds 2012 over een FSC certificering.

Er wordt geen gebruik gemaakt van verf of andere chemische stoffen om het hout van de heften te beschermen. Het hout wordt afgedicht met natuurlijke oliën, waardoor het kan blijven ademen.

De verpakkingen bestaan voor 80-90% uit hergebruikte materialen: gerecycled karton en PET plastic. De leren etuis (niet bij ons verkrijgbaar) zijn van plantaardig geverfd leer en de linnen etuis van ongebleekt linnen.

Gebruik en onderhoud

Wrik niet met de messen en snijd ook geen bevroren materialen. Het scherpe lemmet van de carbonmessen is dungeslepen en kan daardoor breken.

De carbon messen mogen niet in de afwasmachine. Wrijf ze schoon met een vochtige doek of was ze af met eventueel wat afwasmiddel en droog ze goed na.

De houten heften kun je nu en dan oliën met bijvoorbeeld lijnolie of de speciale olie-mix van Herder.

Carbon messen kunnen wat verkleuren bij gebruik. Vooral citrusvruchten en groenten zorgen voor oxidatie van het staal. Dit is verder onschadelijk en heeft ook geen invloed op de scherpte. Door na elk gebruik het mes even af te vegen met een vochtige doek en na te drogen voorkom je verkleuringen en roest. Voor dit laatste kun je ook een roestgum gebruiken.

Rvs messen kunnen in de afwasmachine worden gereinigd.

Omdat gebruik zorgt voor kleine braampjes in het snijvlak, moeten de (carbon) messen met enige regelmaat worden geslepen. Hiervoor kun je een keramische slijpstaaf of een wetsteentje gebruiken. Gebruik geen slijpmachine. Dit beschadigt het dunne snijvlak.

Binnenkort bieden wij in het Duurzame Warenhuis een slijpservice voor de Herder messen. Vraag ernaar in de winkel, bij Tom.